Aspiryna i zwyrodnienie plamki żółtej

Aspiryna jest jednym z najpopularniejszych leków na całym świecie. Pomijając jej działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne, niskie dawki stosowane są w profilaktyce udarów mózgu i zawałów serca. Mnóstwo osób zażywa ją niemal codziennie. Istnieją tymczasem badania sugerujące, że lek ten może zwiększać ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej.

Kwas acetylosalicylowy znany jest pod nazwą aspiryny. To organiczny związek chemiczny, dokładnie jest to acetylowa pochodna kwasu salicylowego. Aspiryna jest substancją o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym. Popularność tej substancji potęguje fakt, że jest składnikiem wielu obecnie stosowanych leków złożonych.


Zwyrodnienie plamki żółtej jest główną przyczyną ślepoty u osób starszych. Rozróżnia się dwie formy tej nieprzyjemnej choroby: formę suchą i formę wysiękową (mokrą).


Osoby zażywające aspirynę są bardziej narażone na postać mokrą. Forma ta występuje jedynie u 10 – 15% chorych. Rozwija się jednak szybciej. Istnieje też większe prawdopodobieństwo utraty wzroku niż w przypadku formy suchej.


W mokrej postaci zwyrodnienia plamki żółtej oko zaczyna wytwarzać nowe, małe naczynia krwionośne pod siatkówką. Naczynia te przerastają ją i uszkadzają, co powoduje blizny. Z biegiem czasu zaczynają one zaburzać widzenie centralne. Obie formy zwyrodnienia występują powszechniej wraz z wiekiem.


Naukowcy z Uniwersytetu w Sydney przebadali ponad 2000 osób starszych. Poddali analizie ich diety, styl życia, nawyki oraz zażywane leki. Około 11% osób (257 pacjentów) regularnie stosowało aspirynę, czyli przynajmniej jeden raz w tygodniu.


Wszyscy uczestnicy badania byli poddawani okresowym testom oczu w celu sprawdzenia stanu ich siatkówek. Po 15 latach u 63 badanych rozwinęło się wysiękowe zwyrodnienie plamki żółtej. W porównaniu do osób niezażywających aspiryny, jej regularni użytkownicy byli narażeni na rozwój choroby ponad dwukrotnie.


Interpretacja wyników nie zmieniła się, nawet gdy badacze wzięli pod uwagę inne czynniki ryzyka, w tym płeć, wiek, choroby serca, wysokie ciśnienie krwi i palenie tytoniu.


Doświadczenia nie dowodzą wprawdzie, że aspiryna powoduje zwyrodnienie plamki żółtej. Niezbędne są różnego rodzaju badania pozwalające ustalić, czy lek może bezpośrednio wpływać na oko. Aspiryna zwiększa ryzyko choroby jedynie w niewielkim stopniu. Dlatego osoby, którym specjalista zalecił zażywanie leku, nie powinny tej terapii przerywać.


Aspiryna spotyka się z krytyką części środowiska specjalistów ginekologów. Spore dawki aspiryny zażywanej przez kobiety w okresie płodowym przyczyniają się do wad serca i niskiej wagi urodzeniowej dziecka. Aspiryna bywa też przyczyną komplikacji ciążowych. Dlatego obecnie często zaleca się unikania stosowania aspiryny jako substancji profilaktycznej. (pch13)

 

 

2015-01-27